JOLASA ETA HAURTZAROAREN GARRANTZIA HEZKUNTZAN
JOLASA: HAURTZAROAREN GARAPENERAKO GILTZA
IMAGINE ELEPHANTS
Haurtzaroa garai erabakigarria da pertsonaren garapenean, eta prozesu horretan jolasak berebiziko garrantzia du. "Crecer Jugando" Fundazioak argi adierazten duenez, jolasa eskubide bat da, eta haurrek beren esperientziak jolasaren bidez eraikitzen dituzte. Jolasteko aukera duten haurrek mundua esploratzeko eta ikasteko aukera berezia dute, askatasunez eta ingurunearekin harremanetan egonez. Dokumental honetan ikusi dugunez, jolasa ez da bakarrik entretenimendu bat; haurren garapen integralerako ezinbesteko elementua da, baita hezkuntzaren oinarria ere. Hori dela eta, hezitzaileen eta gurasoen papera ere haurren jolasean eta hezkuntzan eragin nabarmena du.
Alde batetik, haurra garapen-prozesuan dagoen pertsona da, eta esplorazioaren eta jolasean murgiltzearen bidez ikasten du. Ikaskuntza ez da testu liburuetara mugatzen; esperientzien bidez eraikitzen da. Toledo-Rojas eta Mejía-Arauz-ek (2015) azpimarratzen dute jolasa funtsezkoa dela haurren garapen sozial, emozional eta kognitiborako, haurrek sormena eta arazo-konponketa lantzeko aukera ematen baitu. Hala ere, ohartarazten dute hiri-inguruneetan jolas librea murrizten ari dela, eta horrek haurren garapenean kalteak eragin ditzake.
Bestetik, irakaslea ez da soilik informazioa transmititzen duen pertsona, baizik eta haurraren garapena bideratzeko eta sustatzeko ardura duen hezitzailea. Irakasleek jolasa tresna pedagogiko gisa erabili behar dute, haurraren ikaskuntza esperientziak gidatuz. Irakasleek jolasa sustatu behar dute haurraren garapen osasuntsua bermatzeko, jolasean oztoporik ez jartzea ziurtatuz. Dokumentalak dio irakasleek haurrek jolasari esker ikasten dutela onartu behar dutela, beraz, jolasa eskolako curriculumean integratu behar da, haurren ikaskuntza esperientzia atsegin eta esanguratsu bihurtzeko. Horrela, irakasleak haurren jakin-mina eta sormena pizten dituzte, haien pentsamendu kritikoa eta gaitasun sozialak garatuz. Irakaslearen papera funtsezkoa da, haurren sormena sustatzen laguntzen baitu, eta horrela, hezkuntzan jolasa integratzeko bidea ixten du. Haurrei libreki jolasteko aukera ematen dienez, helduek ikus dezakete haurrek nola jarduten duten beren ingurunearekin eta beren artean, eta horrek informazio baliotsua ematen du haien garapenari buruz.
Hori gutxi balitz, jolasaren eta dibertsioaren arteko ezberdintasuna nabarmena da. Jolasak haurren barne mundutik sortzen den jarduera bat da, aktiboa eta esploratzailea, ikaskuntza eta sormena sustatuz. Dibertsioa, aldiz, kanpoko estimuluetatik dator eta haurra hartzaile pasibo bihurtzen du. Beraz, jolasak benetako ikaskuntza esperientziak eskaintzen dituen bitartean, dibertsioa entretenimendura mugatzen da.
Beraz, jolasak espontaneoa eta librea izan behar du, haurraren barne beharretatik sortua, ingurune seguru baina gehiegizko kontrolik gabekoan. Horrek aukera ematen du haurrek sormena eta ikaskuntza modu naturalean garatzeko. Halere, arriskuen aurrean, hezitzaileek eta gurasoek haurrei horiek kudeatzen eta aurre egiten irakatsi behar diete, erantzukizuna eta segurtasuna barneratuz. Horrela, jolasak haurren garapen fisiko, sozial eta emozionala modu integralean sustatuko du.
Hala ere, badaude jolasaren aurkako oztopo batzuk. Guraso askok jolasa ez dute ikaskuntzarekin lotzen, eta hezkuntza formalei lehentasuna ematen diete. Gainera, ikuspegi kulturalak sarritan jolasa ez-seriotzat hartzen du. Hezkuntzak, ordea, holistikoa izan behar du, jolasa funtsezko osagai gisa txertatuz.
Gobernuen eta administrazioen partetik ere, jolasaren aldeko politikarik ez da nahikoa garatzen, eta batzuetan espazioak edo baliabideak sortzen dira haurren jolaserako egokiak ez direnak. Horrela, hezkuntzaren sisteman jolasa integratzeko beharra azpimarratzen da, guraso eta hezitzaileak jolasaren garrantziaz kontzientzia dezaten.
Hezitzaileek eta gurasoek jarrera malgua eta irekia izan behar dute jolasaren aurrean. Debekatu ordez, haurrekiko elkarlana sustatu behar da, haiekin jolastuz eta esperientziak partekatuz. Horrela, haurrek jolasen erabilera osasuntsua eta arduratsua ikasiko dute. Debekuek erakarpen handiagoa sor dezakete; horren ordez, haurrekin hitz egin eta mugak adostea da bidea, jokoen onurak eta arriskuak ulertzeko. Helduak parte hartzaile aktiboak izan behar dira, haurren garapen soziala eta kognitiboa sustatzeko, jolasaren potentziala erabat aprobetxatuz.
Aipatutako guztia kontuan hartuta, jolasa haurren eskubide bat dela esan dezakegu, ezin dena alde batera utzi. Garrantzitsua da haurrei jolaserako espazio eta denbora eskaintzea, eta helduen esku hartzea beharrezkoa denean bakarrik egitea. Jolasaren bidez, haurrak haien ingurunea esploratzen dute, arazoak konpontzen ikasten dute eta haien sormena garatzen dute. Beraz, hezkuntzan jolasa elementu funtsezko gisa onartu behar da, haurren garapen integrala sustatzeko eta haien eskubidek errespetatzeko.
Laburbilduz, jolasa haurtzaroan ezinbesteko tresna pedagogikoa da, eta hezitzaile eta gurasoen ardura da haurrei jolaserako aukera ematea, haien garapen ona bermatuz. Jolasa eskubidea da, eta hezkuntzan funtsezko papera jokatu behar du, haurren bizitzan presentzia iraunkorra izanik. Horrela, hezkuntzaren arloan jolasa behar bezala integratzen bada, haurrek ikaskuntza prozesu aberats eta osasuntsu bat biziko dute, haien garapena lagunduz, eta munduaren inguruko ikaskuntza pertsonalizatu eta esperientzietan oinarrituta izango dute. Jolasa, beraz, ez da bakarrik entretenimendua, baizik eta hezkuntzaren oinarria eta haurraren garapen integralerako giltza.
Samthing visual. (2015). Reportaje lineal “Imagine Elephants”. https://www.youtube.com/watch?v=-Y_lQNJPE6s
Toledo-Rojas, V., & Mejía-Arauz, R. (2015). Desarrollo cognitivo, del lenguaje oral y el juego en la infancia. En R. Mejía-Arauz (Coord.), Desarrollo psicocultural de niños mexicanos (pp. 45-74). Guadalajara, Jalisco: ITESO. https://d1wqtxts1xzle7.cloudfront.net/96869365/47248827-libre.pdf?1672941107=&response-content-disposition=inline%3B+filename%3DDesarrollo_cognitivo_del_lenguaje_oral_y.pdf&Expires=1734469585&Signature=CEBYu2Qm8bJzDCRIw8qmtxFYNC-8pJQ08b2Qb6-RYQ3fDvsPWsq6QiH9plbfHGuyh5e9G0QWIeLwkg7PqgdRMghunjFb9~c7sFvmYWTHfmPVWSD~x9BPatbJ-XapNcBOIXjO19FxNbcVTXEhTXhlpknF0FjfdEvMKI-3JGzQh5XUvTV-RJ50rwmD9bMMN6jBBKarEd7rE8kkzwxnla1NRq-iQDUWyrw9zRiuCdgiqVDVec1rLHUYvevityieiJ4sxvQACRgWc0Q6XZ4VWOI0ihsyfiv05BldhYzEtvKCuLavZZeYrEPVydVf3uaL9bR8RE0bQeXpbQImC1R9dJI2Fg__&Key-Pair-Id=APKAJLOHF5GGSLRBV4ZAç
Comentarios
Publicar un comentario